Lekker niksen: nuttig voor je nachtrust
In het buitenland is (in 2019 alweer) een bescheiden hype ontstaan rond het Nederlandse begrip ‘niksen’. Niksen in de zin van: niets doen en je gedachten laten dwalen, zonder doel en zonder schuldgevoel. Andere talen hebben hier geen woord voor. Of alleen een woord met een negatieve betekenis. De van oorsprong Poolse Olga Mecking, die nu in Nederland woont, schreef er twee artikelen over. Volgens Olga is niksen een nieuwe lifestyle-trend in Nederland.
Eerst moest ik er een beetje om lachen, omdat ik de indruk heb dat er – met dank aan de smartphone – juist steeds minder genikst wordt in Nederland. Maar trend of geen trend, regelmatig niksen is een heel goed idee. Vooral als je last hebt van slapeloosheid.
Slaapproblemen ontstaan of verergeren vaak als je de hele dag druk bent. Er zijn veel dingen die ons bezig houden, zoals werk, gezin, sociale contacten, huishouden en sociale media… In de huidige tijd gaat dit bij veel mensen door van ’s morgens vroeg tot ’s avonds laat. Zelfs in onze pauzes zijn we actief, soms fysiek maar vaker vooral mentaal. Hierdoor krijgen we de hele dag prikkels binnen en staat ons brein de hele dag in de ‘aan-stand’. Daardoor is het moeilijker om de ‘uit-knop’ te vinden als we ’s nacht in bed liggen. Mensen die hier gevoelig voor zijn, liggen als gevolg hiervan wakker.
Heb je een slaapprobleem, experimenteer dan overdag eens met vaker niksen. Je kunt het beste klein beginnen, bijvoorbeeld drie keer per dag een paar minuutjes. Hoe kleiner je doel, hoe groter de kans dat je het echt gaat doen. Ga lekker zitten, misschien met een kopje thee of koffie, staar uit het raam of luister naar rustige muziek. Je hoeft niets te doen; laat je gedachten lekker dwalen. In eerste instantie kunnen er gevoelens van onrust of verveling in je opkomen. Niksen voelt dan helemaal niet fijn! Dit is een normale reactie. Omdat we gewend zijn aan voortdurende prikkels, kan het onwennig voelen om niks te doen. Als je het vaker doet, gaat niksen weer prettig aanvoelen.
Al is je doel beter slapen, niksen mag op het moment zelf in feite geen doel hebben. Het gaat om niets nastreven, je geest rust geven. Het kan gebeuren dat heel creatieve ideeën in je opkomen, maar dat zou niet het doel moeten zijn.
Lukt het al om overdag vaker te niksen? Probeer dan voorafgaand het naar bed gaan nog wat langer niks te doen, aangevuld met routinematige activiteiten in de voorbereiding op de nacht (deuren op slot doen, tandenpoetsen en dergelijke). Het activiteitenniveau van je brein wordt hierdoor omlaag gebracht als voorbereiding op de slaap. De overgang naar de slaap wordt dan gemakkelijker. Dit wordt ‘opslomen’ genoemd.
Lukt niksen jou écht niet? Misschien passen dan andere vormen van ontspanning beter bij jou. Belangrijke factoren zijn dat je geen of weinig input van buitenaf krijgt en niets hoeft te presteren of te bereiken. Denk bijvoorbeeld aan mindfulness- of ademhalingsoefeningen of zomaar wat schrijven of tekenen in een dagboekje. Ook wandelen kan een goede vorm van niksen zijn, omdat je dan je geest kan laten dwalen en een wandeling meestal geen doel heeft.[i]
Slaap is ongelooflijk complex. Vaker niksen is één belangrijk ingrediënt om je slaap te bevorderen. Het beste recept tegen slaapproblemen bevat meerdere ingrediënten. Dit recept verschilt van persoon tot persoon. Wil je hierover meer over weten, voor jezelf of voor je medewerkers met of zonder onregelmatige diensten? Neem dan geheel vrijblijvend contact op.
NB: Niksen werkt niet positief als het laten dwalen van je gedachten ontaardt in piekeren, waarbij negatieve gedachten steeds in een kringetje ronddraaien. Kijk bij mijn andere blogs als je meer wilt lezen over anders omgaan met piekeren.
Dit is een heel licht bewerkte versie van een artikel dat eerder verscheen op LinkedIn op 30 september 2019.
